Günlük yaşamda bazen bir kapının kilitli olduğundan emin olmak için iki kez kontrol ederiz ya da ellerimizi normalden fazla yıkadığımız olur. Ancak bu tür davranışlar, zihinsel bir rahatsızlık haline gelerek yaşamı zorlaştırıyorsa, Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) söz konusu olabilir.
OKB, kişinin zihnine istemsizce giren, rahatsız edici düşünceler (obsesyon) ve bu düşünceleri bastırmak için yapılan tekrarlayıcı davranışlar (kompulsiyon) ile karakterizedir. Kişi bu davranışları yapmadan duramaz, yapmadığında yoğun kaygı yaşar. Zamanla bu döngü, kişinin sosyal hayatını, iş yaşamını ve ruhsal sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir.
Obsesyon Nedir?
Obsesyon, kişinin zihnine sürekli olarak istem dışı gelen, rahatsız edici ve mantıksız düşünce, dürtü ya da imgelerdir. Kişi bu düşüncelerin saçma olduğunun farkındadır ancak onları engellemekte zorlanır.
Yaygın obsesyon türleri:
-
Temizlik: Mikrop, kir veya hastalık bulaşmasından yoğun kaygı duymak
-
Kontrol: Elektrikleri, kapıları, ocakları sürekli kontrol etme ihtiyacı
-
Dini düşünceler: Günahkâr olma korkusu, dini değerlere zarar verme endişesi
-
Zarar verme: Sevdiklerine zarar vereceği korkusu
-
Cinsel düşünceler: Uygunsuz ya da tabu düşünceler nedeniyle suçluluk hissetmek
-
Simetri ve düzen: Eşyaların belli bir düzende olma zorunluluğu
Bu düşünceler bireyin zihninde takıntı haline gelir ve büyük bir sıkıntı yaratır.
Kompulsiyon Nedir?
Kompulsiyon, obsesyonlardan kaynaklanan kaygıyı azaltmak veya kötü bir şeyin olmasını engellemek amacıyla yapılan tekrarlayıcı davranışlar ya da zihinsel eylemlerdir. Bu davranışlar kısa süreli rahatlama sağlasa da zamanla daha sık ve daha yoğun hale gelir.
Yaygın kompulsiyon örnekleri:
-
Sürekli el yıkamak
-
Kapıyı, pencereyi defalarca kontrol etmek
-
Belirli sayılarda saymak, dua etmek
-
Eşyaları simetrik şekilde dizmek
-
Yazıları, kelimeleri sürekli düzeltmek
Kişi çoğu zaman bu davranışların mantıksız olduğunu bilse de onları yapmadan duramaz, aksi takdirde yoğun bir kaygı yaşar.
OKB’nin Belirtileri Nelerdir?
OKB’nin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak genel olarak aşağıdaki durumlar gözlemlenir:
-
Günlük yaşamda 1 saatten fazla zaman alan takıntı ve davranışlar
-
İş ve sosyal hayatın bozulması
-
Kaygı, huzursuzluk, suçluluk hissi
-
Obsesyonların mantıksız olduğunun farkında olunmasına rağmen onları durduramama
-
Davranışların tekrar tekrar yapılmasına rağmen tatmin hissinin oluşmaması
OKB genellikle ergenlik ve genç erişkinlik döneminde başlar, ancak çocuklukta ya da daha ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir. Kimi bireylerde stresli yaşam olayları bu bozukluğu tetikleyebilir.
OKB Neden Olur?
Obsesif Kompulsif Bozukluğun kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı biyolojik, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:
-
Genetik yatkınlık: Ailede OKB öyküsü varsa risk artabilir.
-
Beyin kimyası: Serotonin dengesizliği OKB’de önemli rol oynar.
-
Beyin yapısı: Bazı beyin bölgelerinde işlevsel farklar tespit edilmiştir.
-
Çevresel etkenler: Travmatik yaşantılar, stresli olaylar ya da çocukluk çağı yaşantıları tetikleyici olabilir.
Ayrıca bazı bireylerde depresyon, anksiyete bozukluğu ya da yeme bozuklukları gibi diğer rahatsızlıklarla birlikte de görülebilir.
OKB Tedavi Edilebilir mi? Online Terapi Etkili mi?
Evet, OKB tedavi edilebilen bir ruhsal rahatsızlıktır. Uygun terapi ve gerekirse ilaç tedavisi ile semptomlar büyük ölçüde azaltılabilir.
Tedavi Yöntemleri:
-
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT):
En etkili terapi yöntemlerinden biridir. Özellikle Maruz Bırakma ve Tepki Önleme (ERP) tekniği ile birey obsesyonlarına kontrollü şekilde maruz bırakılır ve kompulsif davranış yapması engellenerek kaygıyla başa çıkma becerileri geliştirilir.
-
İlaç Tedavisi:
Psikiyatrist tarafından reçete edilen SSRI grubu antidepresanlar, obsesyonların şiddetini ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
-
Online Terapi:
Günümüzde birçok birey, terapiye ulaşmakta zaman veya konum açısından zorlanmaktadır. Online terapi, bu engelleri ortadan kaldırarak bireyin konfor alanında destek almasını sağlar. Araştırmalar, online terapinin özellikle OKB’de yüz yüze terapi kadar etkili olduğunu göstermektedir.
Online Terapi ile Takıntıların Gölgesinden Kurtulun
Obsesif Kompulsif Bozukluk, yalnızca “takıntı” değil; yaşam kalitesini düşüren, zaman ve enerji tüketen ciddi bir ruhsal bozukluktur. Ancak doğru destekle kontrol altına alınabilir, hatta yönetilebilir hale gelebilir.
🎯 Psk. Nilay Özkan olarak 10 yılı aşkın klinik deneyimimle, bireysel online terapi yoluyla OKB belirtileri yaşayan danışanlara profesyonel destek sunuyorum.
🧠 Eğer siz de takıntılı düşüncelerle ve davranışlarla başa çıkmakta zorlanıyorsanız, yalnız değilsiniz. Online terapiyle birlikte bu döngüyü kırabiliriz.
👉 Online seans talebinde bulunun ve kendi hayatınıza daha sağlıklı bir yön verin.